مولانا سید نثار حسین بن سید اکبر حسین در ماه شوال ۱۲۶۸ ه ق در على نگر،گیا، بهار، هند متولد شد و در خاندان وی افرادی مانند مولوی سید افضل على بن مولوی وزیر علی و مولوی ذاکر حسین نیز از علما بودند.
وی در نزد استادان مختلف به تحصیل زبان فارسی پرداخت تا آنجا که عقدنامه ها را به نظم و نثر فارسی می نوشت و اشعاری که به زبان اردو می سرود برای اصلاح به نظر آقا میرزا عطا می رساند و در نزد عموی خود، مولوی وزیر علی در مدت یک ماه، میزان منشعب، پنج گنج و زیده را تمام کرد و سپس صرف و نحو و غیره را نزد مولوی سید ذکی زنگی پوری و مولوی سید علی حسین و مولوی سید محمد عسکری لکنهوی در عظیم آباد فراگرفت.
در همان زمان ازدواج کرد، اما به خاطر علاقه به تحصیل علم پس از چند روزی بدون اطلاع به لكنهو رفت و در آن جا نزد مولوی علی نقی و مولوی حبیب حیدر (رئیس سجلات) و ممتازالعلماء، سیدالعلماء ثانی و ملک العلماء و مفتی و مولوی سید احمد علی محمد آبادی علوم متداول را فرا گرفت.
از میان علمای سنی نزد مولوی عبدالحی و مولوی فضل الله و مولوی عبدالنعیم درس خواند و برای تحصیل علم طب از محضر طبيب عالم نواب مظفر حسین خان بن نواب مسيح الدوله استفاده کرد و دروس قانون را در نزد شیخ تفضل حسین تعلقه دار فتحپور بسوان ادامه داد و بعد از تکمیل علوم طب به زادگاه خود بازگشت و به کارهای علمی و طبی مشغول شد.
وی شش بار به حج و نه بار به زیارت عتبات مشرف شد و دو بار به مشهد مقدس سفر کرد. در یک سفر حج با مولوی سید نیاز حسن برستی حیدرآبادی و مولوی سید مظهر على بنارسی حیدرآبادی ملاقات داشت، این دو بزرگوار او را با خود به حیدرآباد بردند.
در حیدرآباد با حقوق ماهیانه سیصد روپیه سرپرست دارالشفای یونانی خارج از حیدرآباد شد و در سال ۱۳۳۷ ه ق به افتخار بازنشستگی نایل آمد.
در سفر دومش به ایران با ناصرالدین شاه ملاقات کرد و شاه به او القاب عمدة العلماء و بحرالعلوم و حسام الاسلام داد.
در سفر عراق یک ماه در درس آقای میرزا محمد حسن شیرازی و چهار ماه در درس شیخ مازندرانی و ملا حسین اردکانی و نیز یک ماه در درس میرزا حبیب الله شرکت کرد.
وی فردی بسیار خوش اخلاق، ساده، مقدس و متقی بود و پس از یک عمر زندگی پر افتخار، سرانجام در سال ۱۳۳۸ ه ق در حیدرآباد دکن درگذشت.
مولوی حاجی سید زین العابدین از فرزندان اوست.
شاگردان
مولوی سید میرن
مولوی سید بنده حسن
مولوی سید اکابر حسین زیدپوری
مولوی سید احمد حسین برستی
مولوی سیدبن علی
.png)
