سید سبط حسن بن وارث حسين النقوی در سال ۱۲۹۶ ه ق در «جائس بلوک رائی بریلی، هند»، به دنیا آمد. تعلیمات دوره ابتدایی را همان جا فراگرفت، سپس به لكنهو آمد و وارد مدرسه ناظمیه شد و تحت سرپرستی نجم الحسن به دریافت مدرک ممتازالافاضل نایل آمد. سپس در محضر سید باقر درس خواند و مدرک صدرالافاضل را به دست آورد، مدرک مولوی فاضل را نیز از دانشگاه پنجاب دریافت کرد. هوش خدادادی، اساتید خوب، توفیق الهی، زحمت و شفقت استادان و استعداد او موجب پیشرفت وی شد؛ هر چه زمان می گذشت، موفقتر و معززتر میشد. تدریس او برای طلاب و شاگردان افتخارآمیز بود.
در عربی و فارسی مهارت داشت و شیوه بیان و نگارش او مانند اهل همان زبان بود. نوشته های منظوم و منثور او به زبان اردو مورد تأیید همگان قرار داشت.
در سخنرانی فضائل و مصایب محمد و آل محمد علیهم السلام و روایات قدیمی را به سبک جدید بیان می کرد و اهل دانش و بینش به او گرایش پیدا کردند. در ادب و علم و نکته آفرینی هم سلیقه ای بخصوص داشت و تمام علما را شگفت زده کرده بود. نکات تفسیر و حدیث یا موضوعات خاص و عام، کلام و فلسفه را به بهترین شکل می نگاشت و بیان می کرد.
دولت هند در سال ۱۹۲۵م او را به شمس العلماء ملقب کرد و اهل علم نیز او را خطيب آل محمد نامیدند. نامهای وصفی دیگر او بلبل بوستان خطابت و عالم شیوا بیان بود.
وی در ۲۸ محرم ۱۳۵۴ ه ق /۲ می ۱۹۳۵م در لكنهو وفات یافت. خبر وفاتش در تمام کشور فراگیر و منتشر شد، روزنامه های کشور و ویژه نامه ها، وفات او را به چاپ رسانیدند، دانشمندان کشور به عزا نشستند. در تشییع جنازه اش از ادیان و مذاهب مختلف شیعه، سنی، هندو و مسیحی همه شرکت کردند به طوری که نظیرش قبلا دیده نشده بود، در ساحل دریای گومتی جنازه اش را غسل دادند و در حسینیه غفران مآب روبه روی درب مسجد در صحن کوچک به خاک سپرده شد.
متأسفانه دیوان او به زبان اردو، فارسی و عربی به چاپ نرسید تا به گنجینه ادبیات، گوهری قیمتی اضافه شود،
در تأسیس کالج شیعه لكنهو همراه با رؤسا و راجگان با درآمد شخصی خود کمک کرد. بنیانگذاران آن کالج سه نفر بودند: مولانا سبط حسن، نواب فتح علیخان قزلباش و نواب حامد علیخان رحمة الله عليهم.
هنگامی که در سال ۱۳۳۷ ه ق مدرسة الواعظين لكنهو تأسیس شد، وی به عنوان اولین رئیس آن مدرسه مشغول به کار شد.
مولانا به کتاب و کتابخانه عشق می ورزید. کتابخانه بسیار ارزشمند او به وسیله راجه محمودآباد نگهداری میشد.
فرزندان
مولانا فرزندانی متعددی داشت
منظر
مرحوم محمد موسی
سالک لكنهوی (شاعری صاحب نظر و مجرب بود)
سید باسط حسن ماهر لكنهوی
وارث حسن
