بحرالعلوم سید محمد حسین

بحرالعلوم مولانا سید محمد حسین بن ملک العلماء سید بنده حسین در تاریخ یکم رجب ۱۲۶۷ ق متولد شد. برادر جوانتر ش ملاذالعلماء سید ابو الحسن در لكنهو به نام بچهن و خودش به نام علن معروف بود. پدرش اسامی آنان را یحیی و زکریا گذاشته بود.

مولانا علن فردی زیبا، باذکاوت و دارای حافظه عجیبی بود. الفية ابن مالک را حفظ کرده بود و تا آخر عمر اشعار آن را به خاطر داشت.

تحصیلات

او صرف و نحو، تفسیر، حدیث، عقاید، ادب و نیز علوم معقول و منقول را نزد مولانا سید حسن (احاطه کمال جمال) ملا علی نقی (استاد کالج کننگ) مفتی محمد عباس و پدرش تمام کرد و کتابهای طب را در محضر حکیم کمال الدین موهانی و حکیم نبا آموخت و در مطب کلیم نبا طبابت میکرد

در زمانی که محصل بود به خاطر هوش و استعداد فراوان برای مطالعه و یادگیری چندان زحمت نمیکشید. خواجه غلام حسنین همدرس او بوده است. او می گوید: علن در کلاس بجهن با دقت به درس استاد توجه میکرد، بحث و فحص ادامه می یافت و درس در روز طول میکشید. او به هنگام شب، تمام دروس خود را مطالعه می کرد. یک بار علن کتابی را برداشت تا تمام کردی؟ او جواب داد: من همین که جلد کتاب را ببینم، میفهمم که در کتاب چه نوشته شده است.

محمدحسین پس از فراغت از تحصیل، مطب دایر کرد و به معالجه بیماران پرداخت، آقای مفتی از وی خواست تا رساله ای درباره منجزات مریض بنویسد.

در کودکی مطابق رسم لكنهو فنون سپاهیگری یاد گرفت، اما به جای آن که سوار فیس' شود اسب سواری میکرد.

او طبیبی دانشمند بود و نسبت به بیماران و محصلان با مهربانی و احترام رفتار می کرد.

به تدریس علاقه داشت و طب، منطق، فقه و اصول، کلام و ادب و ... را درس میداد، سنی و شیعه هر دو در درس او شرکت می کردند.

مولانا لطف حسین میگفت: رفتار و گفتار مولانا علن به سلطان العلماء شباهت دارد. میرزا محمد جعفر اوج میگفت: مولانا علن، جامع معقول و منقول است، پدر مولانا در سال ۱۲۹۶ ه ق درگذشت، او تصمیم گرفت به کربلا برود، در سال ۱۲۹۹ ه ق عازم عراق شد و در آن جا در درس خارج شيخ العراقين آية الله شیخ زین العابدین مازندرانی درگذشته به سال ۱۳۰۵ ه ق) حاضر شد و در مدت یک سال و نیم بر اثر شایستگی که از خود نشان داد به دریافت اجازه اجتهاد از شیخ نایل آمد. آن اجازه در سال ۱۳۰۳ه ق به چاپ رسید.

مرجعیت

ملاذ العلماء سید بچهن در سال ۱۳۰۹ ه ق درگذشت و مسند فتوا و اجتهاد به او واگذار شده وی املاک موروثی اجداد و کتابخانه عظیم را منظم ساخت و برای حفاظت و ترقی آن کوشید.

مولانا علن از صدای گرمی برخوردار بود و شنوندگان را جذب می کرد، به هنگام شرح مصائب اهل بیت از خود می گریست و مردم را هم می گریانید.

مولانا علن از لکنهو به نقاط دیگر هم سفر کرد و عموم مردم حتی استاندار یا نایب السلطنه وقت از وی با اعزاز و احترام استقبال می کردند. ایستگاه راه آهن با فرش و حلقه های گل تزیین میشد و تخت روان را امرا و سادات بر دوش خود حمل می کردند و تکبیرگویان به حرکت در می آوردند. سنگ بنیاد مسجد را وی می نهاد، امرا و سادات از نقاط دور به ملاقات و زیارت او می آمدند و رسم استقبال مظفر نگر به صورت استقبال بی مثال بود.

بعد از سید بچهن، مولانا علن مجتهد کامل و از نظر فقاهت و خطابت در شبه قاره هند منحصر به فرد بود. وی در عین اعزاز و اقبال و عروج در روز جمعه ۲۸ رجب ۱۳۲۵ ه ق در لكنهو درگذشت و در حسینیه غفران مآب به خاک سپرده شد.

فرزندان

فرزندان او عبارتند از: ظفر مهدی معروف به جفن؛ سید محمد آقا (ولادت در حدود ۱۳۰۲ ه ق) بعد از تکمیل علوم متداوله به نجف رفت و در همان جا در حدود سال ۱۳۲۷ ه ق) درگذشت؛ دلدار علی معروف به منه آقا؛ سید رضی هدف؛ (درگذشته مه ۱۹۴۶م).

شاگردان

شاگردان او عبارتند از: مولانا آقا حسن (درگذشته به سال ۱۳۴۸ ه ق)؛ مولانا سبط حسین (درگذشته به سال ۱۳۷۱ هق)؛ مولانا ابن حسن (در گذشته به سال ۱۳۶۸ ه ق)؛ مولانا سید احمد

درگذشته به سال ۱۳۶۸ ه ق)؛ مولانا سید محمد تقی؛ مولانا ابوالحسن (درگذشته به سال ۱۳۵۵ ه ق)؛ مولانا اعجاز حسن (درگذشته به سال ۱۳۵۰ ه ق)؛ مولانا خواجه مختار احمد؛ مولانا ظهورالدین نوگانوی؛ طبیب سلطانپور؛ مولوی رضا حسین نوگانوی، مولانا علی مردان؛ مولانا حماد علی مولانا حکیم مظهر حسن، طبيب مهاراجه بنارس مؤلف تاریخ بنارس و رساله زاد مظهریه؛ مولانا مهدی حسن بهیره سادات امام جمعه و جماعت دهلی؛ مولانا احفاد الحسن؛ حکیم واجد حسین بهیگپوری؛ مولانا ساجد على؛ حکیم سید احمد، مولانا محمد حسین نوگانوی مؤلف تذكره بی بها؛ مولانا سید ابو الحسن شاہ کشمیری (درگذشته به سال ۱۳۴۲ ه ق).